İş sağlığı ve Güvenliği Profesyonelleri olarak işyerlerinde yaptığımız çalışmaların birinci önceliği iş kazalarını önlemektir. İş kazalarının %88’i tehlikeli hareketlerden, %10’u tehlikeli durumlardan, %2’si ise kaçınılmaz ve sebebi bilinmeyen kaynaklanmaktadır. Başka bir deyişle çalışanlara yeterli eğitimlerin verilmesi, iş ekipmanlarının doğru kullanımı ve bakımlarının düzenli yapılması, kişisel koruyucu donanım kullanımı, iş güvenliği önlemlerini alınması, çalışma koşullarının geliştirilmesi, psikososyal risk faktörlerinin iyileştirilmesi çalışmaları ile iş kazalarını azaltsak da tamamen ortadan kaldıramamaktayız. Bu yazımızda iş kazası yaşanması durumunda ve sonrasında yapılması gerekenleri detaylı olarak anlattık. İş Sağlığı ve Güvenliği eğitimleri iş kazalarının %88’ini oluşturan tehlikeli hareketleri azaltacağı için iş kazalarını azaltır. İSGBYS Uzaktan Eğitim yazılımımız Bakanlıktan Eğiticinin Eğiticisi sertifikasına sahip İSG Profesyonelleri tarafından hazırlanmış eğitimleri işyerlerinde iş kazalarını azaltmaktadır. Temel İSG eğitimlerinin, İSG online eğitim şeklinde nasıl verilebileceği konusunda detaylı bilgi için İSGBYS Uzaktan Eğitim Sistemi Nasıl Çalışır? blog yazımızı inceleyebilirsiniz. İSGBYS Bakanlıktan yetkili bir İBYS ve İSG Uzaktan Eğitim yazılımıdır. Keyifli okumalar dileriz. İçindekiler İş Kazası Olduğunda Ne Yapılmalıdır? SGK’nın Kazazedeye Yapacağı Ücret Ödemesi Ne Kadardır? İş Kazasında Tazminat Davası Nasıl Açılır? İş Kazası Anında Ne Yapılmalıdır? Öncelikle bir durumun iş kazası sayılabilmesi için; çalışanı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen olumsuz etkilemesi ve aşağıdaki şartlarda gerçekleşmesi gerekir: Çalışan işyerinde bulunduğu sırada, İşveren tarafından yürütülen iş veya görev nedeniyle, çalışanın kendi adına bağımsız çalışıyorsa işyeri dışında, İşveren tarafından gönderilen çalışanın, asıl işini yapmaksızın geçirdiği zam3nlarda, Emziren kadın çalışanın, çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda, İşveren tarafından sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında. İş kazası sonrası yapılması gerekenleri sıralayacak olursak: Kazazedeye yerinde, varsa sağlık personeli yoksa yetkin personel tarafından ilkyardım yapılmalı ve 112 Hızır Acil Servisi çağrılarak sağlık kuruluşuna götürülmelidir. Kaza en yakın kolluk kuvvetine (şehirlerde polis karakoluna, kırsalda ise jandarma karakoluna) bildirilmelidir. Kazazede sağlık kuruluşuna gitmiş ve iş kazası olarak kayıt oluşturulmuş ise, işveren 72 saat (3 gün) içerisinde SGK’ ya internet ortamında kaza bildirimi yapmak zorundadır. Kaza sonrası, mümkünse kazazedenin yazılı veya sözlü ifadesi/bilgisi alınmalıdır. Ayrıca görgü tanıkları varsa yazılı ifadeleri/bilgileri alınmalı, tutanak kendi el yazısı ile yazdırılmalı ve imzalatılmalıdır. Kaza yerinin fotoğrafları çekilmeli ve delillerin yok edilmesi vb. durumları önlemek için güvenlik şeridi çekilmelidir. Ayrıca mümkünse nöbetçi bulundurulmalıdır. Kazanın çeşidine ve önemine göre, kaza yerine gelmiş olan Savcı, Kolluk Kuvveti ve İtfaiye’ye işveren, işveren vekili ya da yetkili personel refakat etmeli, görgü tanıkları hazır bulundurmalı ve tutulan tutanağın bir kopyası mutlaka alınmalıdır. Kazazede sağlık kuruluşuna götürülürken refakat edilmeli, sağlık kuruluşunda ifade/bilgi verecek durumda ise polisin hazırlamış olduğu tutanağın bir kopyasını mutlaka almalıdır. İşveren ya da işveren vekili kaza sonrası bir ekip oluşturarak “Kaza İnceleme Raporu” düzenlemelidir. Bu rapora görgü tanıklarının ifadeleri de yazılmalı ve imzaları alınmalıdır. Raporda kazanın oluş şekli, kazayı tetikleyen hususlar, kök sebep analizi, bir daha olmaması için alınacak önlemler, bu önlemlerin sorumluları, yapılacak çalışmaların bitiş tarihi, kontrol yöntemleri vb. hususlar ayrıntılı olarak yazılmalıdır. İşyeri Hekimi “İşe Giriş ve Periyodik Muayene Formunu” doldurur, İş Güvenliği Uzmanı ise İSG eğitimini yeniler. İşveren ya da işveren vekili kazazedenin sağlık kuruluşunda ve sonrasında, tedavisi devam ettiği sürece takip etmeli, kazazedeye ve ailesine maddi ve manevi destekte bulunarak acılarını hafifletmeye çalışmalıdır. İşveren, kazazedeye ve ailesine yaptığı nakdi yardımları mutlaka banka aracılığıyla ya da tutanakla yapmalıdır. Bu ödemeler, daha sonra olabilecek tazminat ödemelerinden düşülecektir. Yukarıda verilen kayıtlar işveren tarafından muhafaza edilmelidir. SGK Geçici İş Göremezlik Ödeneği Nedir? Geçici iş göremezlik ödeneği; Kurumca yetkilendirilen hekim veya sağlık kurullarından istirahat raporu alınmış olması şartıyla iş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle iş göremezliğe uğrayan sigortalıya her gün için ödenir. Yatarak tedavilerde günlük kazancın yarısı tutarında, ayakta tedavilerde ise günlük kazancın 1/3 ‘ü tutarında ödeme yapar. İş kazalarında ücretin tamamı SGK tarafından ödenir. Bu ödemeler Ziraat Bankası şubeleri aracılığı ile yapılır. İş Kazasında Tazminat Davası Nasıl Açılır? Sık sorulan sorular arasında iş kazası sonrası hukuki süreç nasıl işler ve iş kazası sonrası tazminat davası nasıl açılır soruları yer almaktadır. İş kazası ya da meslek hastalığı sonucunda, meslekte kazanma gücü kaybının oranı ne olursa olsun, sigortalının/çalışanın işvereni hakkında maddi ve manevi tazminat davası açması hakkı mevcuttur. Açılacak tazminat davalarının, 6098 sayılı Borçlar Kanunu hükümlerine göre, 10 yıllıkzaman aşımı süresi içinde, İş Mahkemelerine başvurularak açılması gerekmektedir. Bu tazminat davaları ikiye ayrılır: Manevi tazminat davaları Çalışan ve yakınları, Borçlar Kanunu’nun 47. maddesine göre dava açarak işverenden manevi zarar tazminatı isteyebilir. Maddi tazminat davaları Rücu Tazminatı için, SGK işverene ve kazaya sebebiyet veren üçüncü şahıslara 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 21. ve 23. maddelerine göre dava açabilir ve yaptığı masrafı talep eder. Kaza geçiren, Borçlar Kanunu’nun 46. maddesine göre işverene dava açabilir ve İş Göremezlik Tazminatı talep edebilir. Bunların yanı sıra, işverene ve kazaya sebep olan üçün taraflara TCK’nın (Türk Ceza Kanunu’nun) 459. maddesi göre ceza davası açılabilir. Bu dava sonucunda para cezası veya hapis cezası verilebilir. Son olarak, bir iş kazasındaki maddi kayıp (tazminatlar) çalışanın yaşına, maaşına, maluliyet (iş göremezlik) oranına ve kusur oranına göre hesaplanmaktadır. Özetle, İş kazası sonrası, kazazede için acil sağlık yardımı sağlanmalı ve sağlık kuruluşuna götürülmelidir. Ardından kaza en yakın kolluk kuvvetine bildirilmeli ve işveren, iş kazasını 72 saat içinde SGK'ya bildirmelidir. Kazazededen ifade alınmalı, görgü tanıklarının ifadeleri kayıt altına alınmalı ve kaza yerinin fotoğrafları çekilmelidir. Kazanın türüne göre, savcı, kolluk kuvveti ve itfaiye gibi yetkililere bilgi verilmeli ve tutanaklar alınmalıdır. Kazazede tedavi süreci boyunca takip edilmelidir. İşveren, nakdi yardımları banka aracılığıyla veya tutanakla yapmalıdır çünkü bu ödemeler tazminatlardan düşülecektir. İş kazasının ardından SGK, geçici iş göremezlik ödeneği sağlar. Tazminat davaları ise 10 yıllık zaman aşımı süresi içinde iş mahkemelerine açılabilir ve manevi ile maddi tazminat davaları farklı hükümlere tabidir. Tazminat miktarı ise çalışanın durumuna göre hesaplanır.