Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de kanunlar, yönetmelikler ve tebliğleri kapsayan mevzuat sık sık güncellenmektedir. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu altında hazırlanan mevzuat da değişmektedir. Yoğun iş hayatı ve özel yaşam dolayısı ile iş sağlığı ve güvenliği profesyonelleri güncel mevzuatı takip etmeye vakit ayıramaya bilmektedir. İş Sağlığı ve Güvenliği hizmetlerinin temelinde mevzuatın bulunduğunu düşünürsek, güncel kanunları, yönetmelikleri ve tebliğleri takip etmeyen iş güvenliği uzmanları ve işyeri hekimlerinin karşılaşabileceği problemleri tahmin edebiliriz. Sadece problemler değil, mevzuatın getirdiği kolaylıklardan faydalanmak için de mevzuat takip edilmelidir. Örneğin, 2020 yılı mart ayında İSG eğitimlerinin uzaktan verilebilmesini sağlayan İSG Katip duyurusu tüm Türkiye’de İş sağlığı ve Güvenliği hizmetlerinde yeni bir sayfa açmıştır. Bu sayfada Temel İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimleri başta olmak üzere çalışanların İSG eğitimleri ile ilgili en güncel mevzuatı kapsamlı şekilde bulabilirsiniz. Blog yazımız İSGBYS ekibi tarafından sizler için hazırlanmıştır. İSGBYS Bakanlıktan yetkili bir İBYS ve İSG Uzaktan Eğitim yazılımıdır. Keyifli okumalar dileriz. İçindekiler İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimleri Nedir? İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinde İşverenin Yükümlülükleri İSG Eğitimlerinde Özel Politika Gerektiren Gruplar ve Eğitimleri Eğitim Konuları nelerdir? Kimler İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerini Verebilir? İSG Eğitimleri Nasıl Hazırlanır? İSG Eğitimlerinde Olması Gerekenler Online İSG Eğitimleri İBYS ile İSG Eğitimlerinin Gönderimi İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Belgelendirilmesi İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Geçerlilik Süresi Temel İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimleri Nedir? Temel iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin neler olduğu sık sorulan sorular arasındadır. İşyerinde yapılan işin niteliğine göre belirli konu ve sürelerde çalışanlara verilmesi gereken iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerine Temel İSG Eğitimi denir. Alınması gereken temel eğitimlerin süresi az tehlikeli gruplarda iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri, tehlikeli gruplarda ve çok tehlikeli gruplarda iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri olarak farklılık gösterir. Çalışanların: Az tehlikeli iş yerlerinde 3 yılda toplam en az 8 saat, Tehlikeli iş yerlerinde 2 yılda toplam en az 12 saat, Çok tehlikeli iş yerlerinde ise 1 yılda toplam en az 16 saat temel iş sağlığı ve güvenliği eğitimi alması gerekmektedir. Buna ek olarak, iş değişikliğine veya işyerindeki değişikliklere bağlı riskleri ele alan eğitimler ayrıca verilir ve iş kazası veya meslek hastalığı geçiren çalışanlar, işe döndüklerinde ek eğitim alırlar. Altı aydan uzun süreli işten uzak kalanlar ise, işe başlamadan önce bilgi tazeleme eğitimi alırlar. Son olarak, temel isg eğitimini tamamlamış bir çalışan, iş değişikliği durumunda sadece yeni iş yerine özgü riskler ve korunma tedbirleri hakkında eğitim alır; tüm konuları tekrarlamak zorunda değildir. Temel İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinde İşverenin Yükümlülükleri Nelerdir? İşyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin sağlanmasında işverenlerin çeşitli sorumlulukları var. İşverenler temelde çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliklerini sağlamakla yükümlüdür. Bu yazımızda temel iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerini kapsamındaki işveren yükümlülükleri üzerinde duracağız. Daha kapsamlı bilgi için İSGBYS web sitemizdeki İşverenlerin İSG Kapsamında Yükümlülükleri yazımızı okuyabilirsiniz. Çalışanlara verilecek temel iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri ile ilgili eğitim programlarının hazırlanması ve bu programların uygulanması zorunludur. Eğitimlerin verimli şekilde verilebilmesi için uygun yer, araç ve gereçler temin edilmelidir. Çalışanların temel eğitim programlarına katılması ve katılımların eğitim katılım tutanağı ile kayıt altına alınması gerekmektedir. Eğitime katılan ve başarı ile tamamlatan çalışanlara eğitim katılım belgesi düzenlenmelidir. Saydığımız tüm bu şartlar işverenin temel iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri kapsamında yükümlülükleridir. İşveren, temel iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerini çalışan işe başladıktan sonra en kısa sürede verilmesini sağlar. Ayrıca işverenler, tehlike sınıfları tebliğine göre tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde; yapılacak işlerde karşılaşılacak sağlık ve güvenlik riskleri ile ilgili yeterli bilgi ve talimatları içeren eğitimin alındığına dair belge olmaksızın, başka işyerlerinden çalışmak üzere gelen çalışanları işe başlatamaz. İşe Başlama Eğitimleri temel İSG eğitimleri tamamlanana kadar geçen sürede çalışanların işyerindeki tehlikeler ve risklere karşı korunmasını sağlayacak yeterlilikte ve uygulamalı olarak verilmelidir.İşe başlama eğitimleri her çalışan için en az iki saat olmak üzere işveren veya işveren tarafından görevlendirilen,, bilgi sahibi ve deneyimli çalışanlarca verilebilir. İşe başlama eğitimi için harcanan zaman, temel iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin süresine dahil edilmez. İşe başlama eğitimlerinin verilmesi de işverenin sorumluluğundadır. Temel İSG Eğitimlerinde Özel Politika Gerektiren Gruplar Nelerdir ve Eğitimleri Nasıl Olmalıdır? İşyerinde on beş yaşını bitirmiş ancak on sekiz yaşını doldurmamış genç çalışanlar yaşlı, engelli, gebe veya emziren çalışanlar gibi özel politika gerektiren grupların özellikleri dikkate alınarak gerekli eğitimler verilir. Çırak ve stajyerlerin, ise devam ettikleri eğitim kurumunda tamamladığı iş sağlığı ve güvenliği dersleri temel eğitim yerine geçer. Temel İSG Eğitim Konuları nelerdir? Çalışanların tehlike sınıflarına göre belirli aralıklarla alması gereken iş sağlığı ve güvenliği temel eğitim konuları Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik'te belirlenmiştir. Temel İSG eğitimleri aşağıda belirtilen eğitim konularının tamamını kapsamak zorundadır. Genel konular: Çalışma mevzuatı ile ilgili bilgiler, Çalışanların yasal hak ve sorumlulukları, İşyeri temizliği ve düzeni, İş kazası ve meslek hastalığından doğan hukuki sonuçlar Sağlık konuları: Meslek hastalıklarının sebepleri, Hastalıktan korunma prensipleri ve korunma tekniklerinin uygulanması, Biyolojik ve psikososyal risk etmenleri, İlkyardım, Tütün ürünlerinin zararları ve pasif etkilenim Teknik konular: Kimyasal, fiziksel ve ergonomik risk etmenleri, Elle kaldırma ve taşıma, Parlama, patlama, yangın ve yangından korunma, İş ekipmanlarının güvenli kullanımı, Ekranlı araçlarla çalışma, Elektrik, tehlikeleri, riskleri ve önlemleri, İş kazalarının sebepleri ve korunma prensipleri ile tekniklerinin uygulanması, Güvenlik ve sağlık işaretleri, Kişisel koruyucu donanım kullanımı, İş sağlığı ve güvenliği genel kuralları ve güvenlik kültürü, Tahliye ve kurtarma, Diğer konular: Çalışanın yaptığı işe özgü olarak alması gereken iş sağlığı ve güvenliği eğitim konularını ifade eder. Yüksekte çalışma, kapalı ortamda çalışma, radyasyonlu ortamlarda çalışma, kaynak işlerinde çalışma gibi konular örnek olarak sayılabilir. Kimler Temel İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimi Verebilir? Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik’te belirlenen eğitim konularını içeren temel eğitimler çalışanlara belirli aralıklarla verilmelidir. Temel İSG eğitimleri işyerinde sağlık ve güvenlik hizmetini yürüten iş güvenliği uzmanları ile işyeri hekimleri, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi, Üniversiteler ile kamu kurum ve kuruluşlarının eğitim birimleri tarafından eğitimcilerin uzmanlık alanlarının yönetmelikteki konulara uygunluğu sağlanması şartıyla verilebilir. Ayrıca çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, işçi, işveren ve kamu görevlileri kuruluşları veya bu kuruluşlarca kurulan eğitim vakıfları ve ortaklaşa oluşturdukları eğitim merkezleri, Bakanlıkça yetkilendirilmiş eğitim kurumları, çalışanlara ücretsiz eğitim hizmeti veren ve kamu yararına kuruluş statüsüne haiz, eğitim amaçlı kurulmuş vakıflar tarafından da verilebilir. Burada sayılan kurum ve kuruluşlar İSG eğitimlerini verirken eğitimcilerin İş Güvenliği Uzmanı, İşyeri Hekimi olması veya uzmanlık alanlarının yönetmelikteki konulara uygunluğu şartı sağlanmalıdır. Temel İSG Eğitimleri Nasıl Hazırlanır? İşveren, ilk başlıkta belirttiğimiz aralıklarla Temel iş sağlığı ve güvenliği eğitim programlarının hazırlanmasını ve uygulanmasını sağlar. Yıllık eğitim programında, çalışanların veya temsilcilerin de görüşleri alınarak, verilecek eğitimlerin konusu, hangi tarihlerde düzenleneceği, eğitimin süresi, eğitime kimlerin katılacağı, eğitimin hedefi ve amacı hususlarına yer verilir. İşe yeni alım olduğunda veya değişen şartlara göre yeni risklerin ortaya çıkması durumunda yıllık eğitim programlarına ilave yapılır. Ayrıca, ilgili mevzuatın değişmesi veya çalışma şartlarına bağlı olarak yeni risklerin, ortaya çıkması halinde yıllık eğitim programına bağlı kalmaksızın çalışanların uygun eğitim almaları sağlanır. Temel İSG Eğitimlerinde Olması Gerekenler Nelerdir? İş sağlığı ve güvenliği temel eğitimlerinin verimli olması için, eğitime katılacakların ihtiyacı olan konuların seçilmesine özen gösterilir. Eğitimler çalışanlara bireysel ya da gruplar halinde uygulanabilir. Öncesinde, işverenin kendi belirleyeceği bir yöntem ile bireysel seviye tespiti yapılarak çalışanların eğitim öncesi seviyesi ve belirlenen konular dışında almaları gereken eğitimler belirlenir ve verilen eğitimin sonunda ölçme ve değerlendirme yapılır. Değerlendirme sonuçlarına göre eğitimin, etkin olup olmadığı belirlenerek ihtiyaç duyulması halinde, eğitim programında veya eğiticilerde değişiklik yapılır veya eğitim tekrarlanır. Temel İSG Eğitimi Online Eğitim Olarak Verilebilir Mi? En çok merak edilen sorulardan biri de Temel İSG eğitimleri online verilebilir mi? sorusudur. 23.03.2020 tarihinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın yapmış olduğu İSG Katip duyurusunda “Çalışanlara verilen İş Sağlığı ve Güvenliği eğitimlerinin ‘Uzaktan Eğitim’ olarak verilmesi sağlanmıştır.” ibaresi yer aldığından dolayı eğitimleri uzaktan verilebilmektedir. Bu ibareye göre hem yenileme hem de işe girişlerde verilen İSG eğitimleri uzaktan eğitim yönetim sistemi aracılığıyla online olarak verilebilir. İSGKatip duyurusunun ekran görüntüsünü aşağıda yer almaktadır. İSG-Katip Uzaktan Eğitim Duyurusu Online İSG eğitim platformu çalışanlara uzaktan eğitim verebileceğiniz bir isg akademi gibi çalışır. Uzaktan eğitim yöntemiyle gerçekleştirilen temel eğitimlerde, Yönetmelik maddelerinin yanı sıra aşağıdaki gerekliliklere uyulmalıdır: Kullanılan uzaktan eğitim yönetim sistemi uluslararası standartlara uygun, farklı kaynaklarda çalışabilir, yeniden kullanılabilir ve izlenebilir olmalıdır. Eğitim programı ve sistem, katılımcıların etkileşimde bulunabileceği yapıda olmalıdır. Katılımcıların giriş-çıkış süreleri, ilerlemeleri ve değerlendirme sonuçları sistem üzerinden kaydedilmeli ve raporlanmalıdır. Eğitim içeriği, katılımcıların seviyesine uygun, iş ortamına özgü ve tanıdık öğeleri içermelidir. Temel İSG eğitimlerinin, isg online eğitim şeklinde nasıl verilebileceği konusunda detaylı bilgi için İSGBYS Uzaktan Eğitim sistemimizin detaylı olarak anlatıldığı blog yazımızı inceleyebilirsiniz. Temel İSG Eğitimlerinin İBYS Üzerinden Bakanlığa Gönderimi Gerekiyor Mu? 27.02.2018 tarihinde yayımlanan 2018-1 Nolu Dış Genelge ile iş sağlığı ve güvenliği hizmet almakla yükümlü işyerleri için veri gönderimi zorunluluğu resmen duyurulmuştur. Verilen temel iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin de İBYS yazılımı aracılığıyla Bakanlığa bildirimi zorunludur . Detaylı bilgi için İBYS Nedir? başlıklı blog yazımıza göz atabilirsiniz. Temel İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimleri Nasıl Belgelendirilir? Çalışanlara iş sağlığı ve güvenliği kapsamında verilen işe başlama, temel İSG eğitimi, bilgi yenileme, ilave eğitim ve diğer eğitimlerin belgelendirilmelidir. Verilen eğitimlerin çalışan özelinde eğitim sertifikaları hazırlanıp çalışan özlük dosyasında saklanmalıdır. Eğitim sertifikasının örneği yukarıda bulunmaktadır. Çalışanlara düzenlenen eğitim belgesinde çalışan bilgileri, eğitim bilgileri, eğitici bilgileri ve işveren bilgileri bulunmalıdır. Eğitimler işyeri dışında bir kurum veya kuruluş tarafından verilirse eğitim sertifikasında eğitimi veren kurum veya kuruluşun unvanı yer almalıdır. Eğitim belgesinde eğitici ve işveren veya işveren vekilinin imzası yer almalıdır. Aşağıda örnek eğitim sertifikasını bulabilirsiniz. Temel Eğitim Sertifikası Ön Yüz - Örnek Temel Eğitim Sertifikası Arka Yüz - Örnek Temel İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Geçerlilik Süresi Kaç Yıldır? Temel İSG eğitimlerinin geçerlilik süresi ve temel eğitim sertifikası geçerlilik süresi, Çalışanların İSG Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğe göre; Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde geçerlilik süresi 1 yıl, Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde geçerlilik süresi 2 yıl, Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise geçerlilik süresi 3 yıldır. Özetle, Temel iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri, işletmeler için çalışan güvenliği, iş kazalarının azaltılması, yasal uyumluluk ve verimlilik artışı gibi bir dizi fayda sağlayan önemli bir süreçtir. Bu temel eğitimler, çalışanların güvenliğini sağlamak ve işyerinde sağlıklı bir çalışma ortamı oluşturmak için etkili bir yöntemdir. İSG temel eğitimleri sayesinde çalışanlar, işyerindeki potansiyel tehlikeleri tanımaya ve önlem almaya yönelik bilinci artar, böylece iş kazalarının ve yaralanmaların azaltılmasına katkıda bulunur. Aynı zamanda iş güvenliği yasalarına uyumlu olmak da bir işletmenin sorumluluğudur ve temel iş güvenliği eğitimleri, işverenlerin ve çalışanların yasal gereklilikleri anlamalarına ve uygulamalarına yardımcı olur. Güvenli çalışma koşulları, çalışanların verimliliğini artırır ve iş performansını olumlu yönde etkiler.